Zaczęło się dość prozaicznie. Już w 2010 roku grupa pasjonatów wpadła na pomysł stworzenia
organizacji, która zajęła by się lokalnymi fortyfikacjami i
historią . A tych przecież nie brakowało. Wykonana w XIX Twierdza Brzeska (obecnie na terenie Białorusi) miała pierścienie obronne
na przedpolu głównej cytadeli zlokalizowanej w widłach rzek Bug i Muchawiec. Jednym z nich była właśnie << Prochownia Terespol. >>
Pomysłodawcy utworzyli Koło Miłośników Fortyfikacji i Historii , które swoim zakresem objęło Terespol i okolice. Ich przedmiotem zainteresowania stała się
wspomniana carska prochownia znajdująca się blisko międzynarodowej trasy kolejowej Warszawa - Terespol- Brześć - Moskwa i
niemalże w centrum miasta. Prochownia została wykonana tuż przed
I wojną światową jako typowy obiekt militarny, żelbetowy. Ma
kubaturę ok.3 tys m3 i powierzchnię ok.990 m2 . Wewnątrz znajduje
się główny korytarz komunikacyjny umożliwiający dostęp do 8
dawnych komór amunicyjnych zamykanych drzwiami pancernymi na
specjalne zamknięcia. Ponadto wewnątrz, wokół sal znajduje się
korytarz wentylacyjny połączony z grawitacyjnymi przewodami
wentylacyjnymi wyprowadzonymi do góry na zewnątrz obiektu. Ten
system wentylacji utrzymuje stałą temperaturę. Od strony płd,
zachodniej i płn. na konstrukcji znajduje się nasyp ziemny. Od
strony wschodniej dwa wejścia z pancernymi drzwiami i otworami
zamykanymi również pancernymi okiennicami. Armia rosyjska niewiele
skorzystała z tego obiektu wskutek doznawanych klęsk i wycofania
się. Przed 2010 rokiem była prochownia wykorzystywana na hodowlę
grzybów. Członkowie – miłośnicy Koła
Fortyfikacji i Historii postawili sobie za cel remont oraz
uporządkowanie obiektu i przyległego terenu oraz przystosowanie go
na cele muzealne.
A mieli do pokonania duży zakres
prac m.in: usunięcie wilgoci, naprawy izolacji, wentylacji,
uruchomienie oraz odtworzenie nietypowych zamknięć drzwi
pancernych, naprawy drzwi i okien , odtworzenie nawierzchni brukowej
przy prochowni. Obiekt jest wpisany do rejestru zabytków - nawiązali współpracę z konserwatorem zabytków, który pozytywnie zaakceptował ich działania. Z wielkim zapałem przystąpili do
pracy, poświęcili wiele swego prywatnego czasu i robocizny celem
remontu tego obiektu. Na zewnątrz zmontowali oryginalny odcinek
toru, którym transportowano amunicję. Wydobyto z dna rzeki Bug
również część pociągu wysadzonego w czasie wojny. Ustawili
budkę wartowniczą. Nie mogli jednak wykonać sami
wszystkich prac. Pomocy dla nich udzieliło nieodpłatnie wiele
instytucji i osób prywatnych, m.in.konserwator zabytków Jan
Maraskiewicz, burmistrz miasta, sekretarz urzędu miejskiego, przewodniczący rady miasta, PKP Cargo, Przedsiębiorstwo
Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Terespolu (PGKiM Terespol),
Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Miasta Terespol, Ochotnicza Straż Pożarna w Terespolu, Zawodowa Straż Pożarna z Małaszewicz, Straż
Graniczna, firma "Wiesław Kozaczuk", Adam Krzeski z Siedlec, biblioteka
miejska w Terespolu,. W akcję pomocy czynnie włączyli się członkowie Klubu Seniora „ Srebrny Włos” z Terespola. Intensywne
prace trwały ponad dwa lata i trwają nadal tylko w mniejszym zakresie. Efektem
prac są już od kilku lat wykonane remonty umożliwiające przystosowanie Prochowni na sale wystawowe.
Na terenie obiektu znajdują się
stałe ekspozycje militariów,mundurów, rzemieślnicze ,
etnograficzne,. wystawy poświęcone wybitnym postaciom wojskowych,
kolejnictwa i inne np. procesowi kiszenia terespolskich ogórków.
Swoistą atrakcję w jednej z sal stanowi makieta stacji
Terespol w skali 1:87 z ruchomą kolejką . Były również wystawy
czasowe np. poświęcone św, Janowi Pawłowi II, czy zbiory monet. Dwa razy w roku na 3 maja i 11 listopada są tutaj eksponowane
wystawy państwowe.
W obiekcie także odbywają się
występy chóralne np. pieśni patriotycznych. Prochownia jest
dostępna do zwiedzania, cieszy się dużym zainteresowaniem osób z
Polski i nie tylko. Odwiedził ją senator G. Bierecki, Zrzeszenie Żołnierzy Wyklętych WIN, jak również przyjezdni z Siedlec,
Modlina, Warszawy. Były tu osoby z takich krajów jak
: Niemcy, USA, Tajwan, Chiny. Za działalność kilku członków otrzymało srebrną odznakę „ Za opiekę nad zabytkami”. W
najbliższą niedzielę 26 lutego podczas koncertu noworocznego z
okazji 5 lecia Kola Miłośników Fortyfikacji i Historii część
członków otrzyma wyróżnienia.
Teks i foto: Adam Jastrzębski
Opracowanie i foto: A.R
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz